طراحی معماری مراکز تجاری

دسته بندي : فنی و مهندسی » معماری
مقدمه:
از دیرباز فضاهای تجاری از ارکان هرمجموعه زیستی بوده و در واقع حکم قلب را برای آنها ایفا می کرده است. هر چند این اهمیت در طول تاریخ دارای نشیب ها و فرازهایی نیز بوده است لکن هرگز نقش کلیدی خویش را از دست نداده است.
رعایت اصول صحیح و معمارانه در برنامه ریزی ،طراحی و ارزیابی مراکز تجاری از برجسته ترین و مهم ترین مسائل معماری و شهرسازی است که بسیاری از معضلات شهری را به دست خود حل خواهد نمود.
با ورود اتومبیل به شهرها، تحولات فرهنگی ناشی از ارتباط با کشورهای غربی، شتاب در عرضه کالاهای صنعتی، شیوه زندگی،امکانات و ارتباطات در سالهای اخیر  ، فضاهای تجاری نیز دستخوش تغییرات اساسی گردید. امروزه به دلیل مشکلات شهرنشینی، کمبود فرصت و امکانات جدید خریداران ترجیح می دهند با اتومبیل به مراکز خرید مراجعه و در کمترین زمان ممکن کلیه مایحتاج خود را به صورت ماهیانه و یا هفتگی تهیه نمایند. به همین دلیل در سال های اخیر ایجاد مجتمع های تجاری  که در آن کلیه ملزومات و مایحتاج خریداران ارائه می گردد ، به شدت رشد یافته و رقابت بین آنها باعث ایجاد اندیشه های جدید در ارائه سیستم ها و خدمات مهم جهت جلب رضایت مراجعین شده است.
اگرچه ساخت این مجموعه ها اغلب با رونق اقتصادی همراه است لکن کیفیت معماری و اجرا، تنوع کاربریها، خدمات و تجهیزات آنها معایب بزرگی دارد که در یک طرح مناسب باید بدان اندیشیده شود. عطش شهروندان به خدمات شهری و فضای گذران اوقات فراغت چنان است که به نظر می رسد سرمایه گذاری در برنامه ریزی و طراحی و همچنین ایجاد کاربریهای متنوع تفریحی می تواند به صورت غیر مستقیم یا مستقیم منافع اقتصادی مراکز تجاری راافزایش دهد و فضا را برای افزایش تعاملات اجتماعی و سرزندگی شهری فراهم سازد.
در تحقیق حاضر پس از شناخت مبانی نظری طراحی وساخت مجتمع های تجاری ، به معرفی بستر و سایت طرح مورد نظر واقع درمنطقه 3 شهر تهران  می پردازیم و سپس به ضوابط و استانداردهای طراحی مجتمع های تجاری اشاره می نماییم. و در نهایت نمونه های موفق داخلی و خارجی این گونه مجتمع ها مورد بررسی قرار می گیرد.

فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول: مبانی نظری طراحی
1-1 تعریف مراکز تجاری
1-2 اهداف  ایجاد  مراکز تجاری
1-3 انواع مراکز تجاری
1-3-1 مراکز تجاری محله ای (حومه ای)
1-3-2 مراکز تجاری متوسط (اجتماعی)
1-3-3 مراکز خرید منطقه ای (حومه ای)
1-4 سیر تحول فضاهای تجاری در جهان
1-4-1 فضاهای تجاری اولیه
1-4-2 فضاهای تجاری یونان باستان
1-4-4 فضاهای تجاری قرون وسطی
1-4-5 فضاهای تجاری پس از انقلاب صنعتی
1-4-6 فضاهای تجاری در نیمه دوم قرن بیستم
1-5 سیر تحول فضاهای تجاری در ایران
1-6 بیان مساله تحقیق
1-7 روش تحقیق و چگونگی انجام آن
1-7-1- تحقیقات اسنادی و کتابخانه ای
1-7-2- تحقیقات میدانی
فصل دوم: شناخت بستر طرح
2-1- سیمای تاریخی منطقه 3
2-2- مشخصات عمومی منطقه:
فصل سوم: تجزیه و تحلیل سایت
3-1 موقعیت قرارگیری سایت
3-2 دسترسی های سایت
3-2 همجواری های سایت
3-4 دید و منظر سایت
3-7 ابعاد و مساحت سایت
3-8 توپوگرافی ، شیب سایت و جنس خاک
3-9 باد و تابش
فصل چهارم: ضوابط و استانداردها
4-1- اصول مکان یابی و طراحی مجتمع های تجاری
4-1-1- انتخاب سایت مناسب با دسترسی از اکثر نقاط شهر
4-1-2- ایجاد راه های دسترسی راحت به تمامی واحد ها در مجتمع
4-1-3- استفاده ازابزارهای تسهیلات رفاهی برای خریداران
4-1-4- ایجاد فضاهای تفریحی در مجتمع
4-1-5- استفاده از رنگهای جذاب در معماری ساختمان
4-1-6- ورودی ساختمان
4-1-7- نمای ساختمان
4-1-8- محوطه سازی و ایجاد فضای سبز
4-1-9- نورپردازی
4-1-10- بیلبوردها و تابلوها
4-2- ضوابط و  استانداردها انواع کاربری تجاری
4-2-1 رده های کاربری  تجاری
4-2-1-1 تجاری رده محله
4-2-1-2 تجاری رده ناحیه
4-2-1-3  تجاری  رده منطقه
4-2-1-4 تجاری رده حوزه
4-2-1-5 تجاری رده شهر و فراتر
4-2-2  مقررات مربوط به عملکردهای تجاری
4-2-3 موارد استفاده از زمین
4-2-4 ضوابط مربوط به تفکیک زمین
4-2-4-1 حداقل اندازه بنا
4-2-4-2 حداکثر ارتفاع ساختمان
4-2- 5 نحوه استقرار ساختمان در زمین و اشراف
4-2-6 ضوابط تعداد پارکینگ در مجتمع های تجاری 
4-2-7 استانداردها و ضوابط  فضاهای داخلی مجتمع های تجاری
4-2-7-1 ارتفاع طبقات
4-2-7-2 دربهای ورودی
4-2-7-3 ویترین ها
4-2-7-4 پله برقی
4-2-7-5 پلکانها
4-2-7-6 نقاله مسافرتی
4-2-7-7 آسانسور
4-2-7-8 سطح شیبدار
4-2-7-9  واحدهای فروش تره بار
4-2-7-10  واحدهای لوازم التحریر و کتابفروشی  و نوشت افزار
4-2-7-11  واحدهای فروش مواد غذایی
4-2-7-12 واحدهای بهداشتی
4-2-7-13 واحدهای پوشاک
4-2-7-14 واحدهای تجارتی ، طبخ و ارائه غذای گرم
4-2-7-15 فروشگاه های مواد غذایی
4-2-7-16 نوشیدنی فروشی ها
4-2-7-17 پیشخان های غذا
4-2-7-18  فضاهای ارتباطی افقی (راهروها)
4-2-7-19- تاسیسات
4-2-7-19-1  تأسیسات بخش اداری
4-2-7-19-2 تاسیسات بخش رستوران و غذا خوری
4-2-7-20 شناخت سیستم های سازه ای
فصل پنجم : بررسی نمونه های موردی
5-1 مجتمع تجاری الماس شرق
5-3 مجتمع تجاری تیراژه
5-4- مرکز خرید سلفریجز در بیرمنگام انگلستان
منابع و مآخذ