بررسی ترتیبات امنیتی خلیج فارس

دسته بندي : علوم انسانی » علوم سیاسی
بخشی از متن:
خلیج فارس همواره در طول تاریخ خود جاذبه هایی داشته است که مورد توجه دیگران قرار          می گرفت. این جاذبه ها در طی تاریخ متغیر بوده است. زمانی که تجارت و بازرگانی در رأس اولویت های دیگر کشورها بود خلیج فارس آنقدر ثروت و بازار مصرف داشت که مورد طمع دیگران قرار گیرد و سپس اروپائیان را یکی پس از دیگری روانه منطقه سازد و بعضی کشورهای منطقه خلیج فارس را صحنه تاخت و تاز و رقابت برای تسلط بر منطقه قرار دهند.
کشف ثروتهای بیکران و افسانه ای هند اهمیت خلیج فارس را دو چندان کرد و این بار علاوه بر موقعیت تجاری و بازرگانی خود، خلیج فارس به یک موقعیت استراتژیک و معبر آسان دسترسی به هند و حفاظت از آن تبدیل گشت. تا جائیکه بخشی از دوران طولانی رقابت ها در منطقه خلیج فارس بخاطر حفاظت و امنیت شبه قاره هند بود.
در طی نیمه دوم قرن 19 عامل دیگری بر اهمیت خلیج فارس افزود و بار دیگر نظر همگان را متوجه این منطقه ساخت. این عامل کشف ذخائر عظیم نفتی از یک طرف و وابستگی روز افزون دنیای صنعتی به این ماده حیاتی از طرف دیگر بود به طوری که تمامی دنیا را درگیر موضوعات امنیتی خلیج فارس کرد و همچنان که وابستگی به نفت بیشتر می شد حساسیت نسبت به تحولات و حتی سیاست گذاریها در این منطقه بیشتر می گردید.

فهرست مطالب:
فصل اول:کلیات
طرح مسأله    
علل انتخاب موضوع    
ادبیات موجود    
سوال اصلی تحقیق    
سوالات فرعی    
مفروض (های) تحقیق    
فرضیه (های) تحقیق    
مفاهیم    
روش تحقیق    
سازماندهی تحقیق    
موانع تحقیق    
فصل دوم: مباحث تئوریک امنیت و چارچوب نظری تحقیق
بنیانهای مفهومی و تئوریک امنیت    
تعریف امنیت    
نظامهای امنیتی     
ویژگیهای امنیت    
الف)تجزیه ناپذیری امنیت    
ب) ذهنی بودن امنیت    
رهیافت امنیتی    
الف) دیدگاه رئالیسم نسبت به امنیت    
ب)رهیافت ایده آلیستی یا لیبرالیستی امنیت    
ابعاد داخلی امنیت    
ابعاد اقتصادی امنیت    
ابعاد زیست محیطی امنیت     
دیدگاه سوم درارتباط با امنیت integrated approach      
استراتژیهای امنیتی    
استراتژیهای امنیتی بعد از جنگ سرد    
مکاتب امنیتی بدیل برای امنیت خلیج فارس    
چارچوبهای آلترناتیو    
آیا پیوند های چند جانبه صلح و ثبات را تضمین می کند؟    
اقدامات امنیتی     
دستور کار جدید    
منابع فصل دوم    
فصل سوم: سوابق طرحهای امنیتی
نظام امنیت ایرانی     
نظام امنیتی انگلستان یا دوران صلح بریتانیایی    
تحولات مفاهیم امنیتی و طرح های امنیت منطقه ای    
پیمان بغداد    
تشکیل سنتو    
تحولات دهه 60 و خروج بریتانیا از خلیج فارس    
سیستم امنیت دو ستونی(دکترین نیکسون- کسیسنجر)      
موانع تحقق اهداف دکترین نیکسون    
پایان سیستم امنیت دو ستونی نیکسون    
دکترین کارتر    
ارزیابی دکترین کارتر    
دکترین ریگان (سیاست اتفاق نظر استراتژیک)    
سیستم امنیتی شورای همکاری خلیج فارس    
تشکیل شورای همکاری خلیج فارس    
اهداف و مضامین شورا    
اهداف اقتصادی    
اهداف امنیتی شورا.     
سیاست خارجی شورا    
اول: جنگ ایران و عراق    
دوم: بحران کویت    
دلایل ضعف و ناتوانی شورا    
 الف) دلایل ضعف شورا از بعد تئوریک     
ب) موانع عملی فراروی شورا    
1- عدم فراگیری شورا      
2- اختلافات ارضی و مرزی بین اعضاء    
3- ناتوانی شورا ناشی از ضعف نظامی    
بحران اول و دوم خلیج فارس     
بیانیه دمشق و طرح امنیتی 2 + 6    
انگیزه ها و اهداف طراحان سیستم امنیتی 2 + 6    
1- آمریکا    103
2- اهداف کشورهای عربی از شرکت در طرح2+6    
بررسی دلایل ناکامی طرح امنیتی 2 + 6    
طرحهای امنیتی دو جانبه    
نقش و هدف آمریکا    
اقدامات عملی برای استقرار سیستم    
ارزیابی طرح امنیتی دو جانبه    
نگاه برون منطقه ای به عنوان آخرین آلترناتیو (تجربیات تاریخی)    
منابع فصل سوم    
فصل چهارم: بررسی نقش ساختارها و ظرفیتهای داخلی کشورهای حاشیه خلیج فارس در پیدایش طرحهای امنیتی در منطقه خلیج فارس
1- شکافهای سیاسی و اجتماعی (طبقه متوسط جدید)      
2- تضاد های فرهنگی    
3- معضلات نسل جوان     
4- بحران مهاجرت    
5- جنبش های سیاسی- مذهبی    
اساس مشروعیت در دولتهای عربی حوزه خلیج فارس    
منابع فصل چهارم    
فصل پنجم: بررسی نقش عوامل منطقه ای در ظهور و سقوط طرحهای امنیتی در منطقه خلیج فارس
مباحث مربوط به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس    
الف) تهدیدات مشترک متوجه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس    
1- تهدیدات ناشی از بافت جمعیتی ناهمگون    
2-  بحران مشروعیت و هویت    
تهدیدات خاص متوجه هر کدام از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس    
عربستان سعودی    
کویت    
امارت عربی متحده    
قطر، بحرین، عمان    
مباحث مربوط به ایران و عراق    
1) ایران     .
الف) تهدیدات اقتصادی    
ب) تهدیدات سیاسی     
ج) تهدید ناشی از حضور بیگانگان در منطقه
2 ) عراق    
انقلاب اسلامی ایران به عنوان عامل همگرایی و واگرایی    
 مشکل کشورهای منطقه در ایجاد یک سیستم امنیت منطقه ای    
منابع فصل پنجم    
فصل  ششم: بررسی نقش عوامل فرا منطقه ای در پیدایش و تداوم نظامهای امنیتی در منطقه خلیج فارس
آمریکا    
تلقی آمریکا از مفهوم تهدید    
برنامه کمکهای امنیتی به کشورهای خلیج فارس     
نیروی واکنش سریع آمریکا و عملکرد های آن    
اتحاد جماهیر شوروی    
دکترین برژنف و امنیت خلیج فارس    
مصر    
سوریه    
منابع فصل ششم    
سخن پایانی؛ تحلیلی بر عدم موفقیت طرحهای امنیتی در منطقه خلیج فارس    
کتابشناسی تحقیق