سیری کوتاه در تاریخ عربستان
دسته بندي :
علوم انسانی »
تاریخ و ادبیات
مقدمه
تقسيمات جغرافيايي
منطقة جنوبي و دولتهاي آن
سقوط سبائيان و روي كار آمدن حميريان
حكومتهاي شمال شبه جزيره
پالميرا بجاي پترا
تدمر
دگرگوني در جنوب
غسانيان
لخميان
بيابان نشينان
دين
و اعتقادات
قانون و دين درمكه
مركزيت يافتن مكه
مقدمه
عربستان يا شبة جزيرة عربستان
سرزميني است در منتهي اليه جنوب غربي آسيا به شكل مربع مستطيل با ضلعهاي نامتساوي
كه بين 12 و 22 درجة عرض شمالي و 35 و 60 درجة طول شرقي ميان افريقا و قسمت بزرگي
از آسيا قرار گرفته است. مساحت اين سرزمين به دو ميليون و ششصدهزار كيلومتر مربع
مي رسد. عربستان از شمال به كشورهاي اردن و عراق، از شرق به خليج فارس و درياي
عمان و درياي عرب، از جنوب به خليج عدن و از سوي مغرب به درياي سرخ محدود است.
چنانكه مي‌بينيم سرزمين عربستان از سه جانب به دريا پيوسته و اين سه جانب را پنج
دريافرا گرفته است، و تنها از سمت شمال است كه به خشكي منتهي مي‌شود. يا اين همه
درون اين سرزمين از آب كه مايه زندگاني هر جانداري است بهرة چنداني ندارد. در
سراسر اين منطقه گسترده رودخانه‌اي كه وسيلة حمل و نقل بشد، يافت نمي‌شود. تنها
رودي كه در آن جريان دارد در وادي حجر در يمن است)، كه درازاي آن از يكصد كيلومتر
بيشتر نيست.
تقسيمات جغرافيايي
سرزمين عربستان را گاه بر اساس
عوارض جغرافيايي و گاه بر حسب شرايط اقليمي تقسيم مي كنند. بر اساس تقسيم‌بندي نخستين، آن را پنج قسمت كرده‌اند:
1.
تهامه و آن
سرزميني است پست كه از ساحت درياي سرخ از ينبع آغاز مي‌شود و تا سرزمين نجران
امتداد دارد. و آن را بخاطر گرماي سخت و نوزيدن باد بدين نام ناميده‌اند.
2.
حجاز كه در
لغت به معني مانع است. اين سرزمين را حجاز ناميده‌اند چون در جهت شمالي يمن و شرق
تهامه قرار دارد و اين دو قسمت را از هم جدا مي‌كند. حجاز از چند وادي تركيب مي‌شود
و ميان اين واديها سلسله كوههايي است كه بلندي آنها از دو هزار متر بيشتر است.
منطقة جنوبي و دولتهاي آن
تاريخ نويسان هنگام بحث از شبه
جزيرة عربستان تاريخ قسمت جنوبي را بر شمال و صحرا مقدم مي‌دارند. اين تقديم از آن
جهت است كه اين منطقه از هزارة دوم پيش از ميلاد تا ظهور اسلام پيوسته دستخوش
دگرگوني بوده است و بنابراين، داراي تاريخي همراه با تحول است. در صورتي كه
قسمتهاي خشك و غير قبل سكونت آن، تاريخي يكنواخت دارد، يا تحول آن با كندي همراه
بود است